Aktualności

 

Konferencja odbyła się w Międzyzdrojach w dniach 10-12 kwietnia  2013 roku. Konferencja jest częścią projektu  „Zapobieganie i zarządzanie skutkami terroryzmu, w rejonie Gazoportu w Świnoujściu jako elementu bezpieczeństwa w regionie Morza Bałtyckiego”, który jest dofinansowany ze środków Komisji Europejskiej- Dyrekcji Generalnej do Spraw Wewnętrznych w ramach programu „Zapobieganie, gotowość i zarządzanie skutkami terroryzmu i innymi rodzajami ryzyka dla bezpieczeństwa". Organizatorami konferencji była Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie oraz Fundacja Prometheus. W skład Komitetu Organizacyjnego konferencji wchodzili mgr Marek Jasztal, nadkom. Lambros Mangudis, dr Marek Cupryjak, podinsp. Robert Sielski, mgr Wioletta Wiśniewska oraz mgr Mariola Stańczyk. W konferencji poza prelegentami brali także udział przedstawiciele instytucji takich jak m.in.: Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki, Wielonarodowy Korpus Północno – Wschodni, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Urząd Morski w Szczecinie, Gaz – System S.A., Polskie LNG S.A.  miasto Świnoujście, Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych, BOA, GROM, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, KomendA Portu Wojennego, ABW, Żandarmeria Wojskowa , Morski Oddział Straży Granicznej, Zakłady Chemicznych Police S.A. Centrum Zarządzania Kryzysowego MON, Naftoport Sp. z o.o.

 

(prof. zw. dr hab. dr h.c. Brunon Hołyst – Terroryzm w aspekcie globalnym) Jedną z najważniejszych cech problematyki terroryzmu jest jego ciągła ewolucja – zarówno jeżeli chodzi o przyczyny, postulaty, jak  i metody działania. Każdy pojedynczy model bądź metoda kontroli terroryzmu będzie mogła być zastosowana w różnym czasie i wobec określonego środowiska terrorystycznego. Proces tworzenia tych modeli i metod musi być długofalowy i oparty na wykorzystaniu teorii i praktyki. Modele nakierowane na najbliższą przyszłość muszą być przygotowanie na inne niż militarne zagrożenia. Praktyczny wymiar tych modeli będzie wymagać ich ciągłej aktualizacji i dostosowania do rodzajów terrorystycznych zagrożeń.

 

(mjr rez.  Mariusz  Pakieła - Wyszkolenie i świadomość managerów ochrony w tworzeniu bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej)  Podstawą dla wypracowania modelu zarządzania ludźmi w systemie ochrony jest doświadczenie i wieloletnia praktyka zawodowa. Manager zarządzający bezpieczeństwem infrastruktury krytycznej musi dbać o dobór odpowiednich ludzi i utrzymanie wysokiego poziomu ich zaangażowania i lojalności, zapewnienie odpowiednich kwalifikacji, odpowiedni pozom i częstotliwość audytów i kontroli, zapobieganie brawurze, rutynie i nadużyciom, zbieranie, analizowanie i przetwarzanie informacji, odpowiedni dobór urządzeń technicznych, i informatycznych. W każdym ze wskazanych obszarów można wyróżnić optymalny sposób działania managera. Do kluczowych zasad przy doborze pracowników systemu ochrony jest uwzględnienie także innych kryteriów niż formalne (np. wykształcenie).

 

(kontradm. Piotr Stocki – Morski Oddział Straży Granicznej w systemie Bezpieczeństwa Morskiego)  MOSG zajmuje szczególne miejsce w systemie zabezpieczenia interesów Polski na Bałtyku oraz ochrony przed atakiem terrorystycznym z morza. Uprawnienia MOSG do podjęcia działań są generalnie sprowadzone do przypadków, gdy wymagają tego względy obronności państwa lub nienaruszalności granicy państwowej. Jednostki MOSG stosują specjalną taktykę działania w czasie pościgu. MOSG dysponuje specjalistycznym sprzętem służącym do realizacji narzuconych przepisami prawa zadań.

 

(dr Marek Cupryjak Zarządzanie sytuacją kryzysową zaistniałą na terenie Gazoportu) Zarządzanie sytuacją kryzysową zaistniałą na terenie Gazoportu musi uwzględniając istniejące ograniczenia prawne, także przy ustalaniu celów i metod działań antyterrorystycznych. Obecnie istniejący system wykazuje wiele wad, przykładowo brak jest podstaw prawnych dla działania strzelca wyborowego czy zestrzelenia samolotu przechwyconego przez grupę terrorystyczną.

 

(dr hab. prof. nadzw. AMW  Andrzej Ostrokólski - Zagrożenia portów morskich i polityka bezpieczeństwa państwa a oczekiwania od inżynierii bezpieczeństwa systemów ochrony)

Zagrożenia i możliwości kompleksowej ochrony portów morskich i statków muszą być analizowane przez pryzmat bezpieczeństwa morskiego jako części spójnej polityki bezpieczeństwa państwa. Podstawą dla skutecznych działań jest skuteczne adaptowanie inżynierii bezpieczeństwa do systemów ochrony Terminala LNG. Terminal gazowy w Świnoujściu wymaga działań integrujących różne instytucje i organy władzy oraz służby. Konieczne są modyfikacje polityki bezpieczeństwa i wyraźne jej określenie w zakresie bezpieczeństwa morskiego państwa. Inicjatywa w zakresie zastosowania nowoczesnych i ponadstandardowych zabezpieczeń Terminalu LNG w Świnoujściu i wszystkich portów morskich w Polsce, należy do instytucji i organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w Polsce. Specjalistyczne opracowania powinny być ułatwieniem w wieloaspektowym studiowaniu problemów ochrony Terminalu LNG Świnoujście.

 

 

(mgr Marek Jasztal – Dywersyfikacja dostaw gazu jako podstawowy element bezpieczeństwa ekonomicznego i energetycznego państwa)  Pojęcie bezpieczeństwa ma istotny kontekst historyczny. O bezpieczeństwie należy mówić z uwzględnieniem takich podstaw jak teoria potrzeb. Kluczowe nowe wymiary bezpieczeństwa to bezpieczeństwo ekonomiczne i energetyczne. Zapobieżenie określonym ryzykom w obu obszarach wymaga specyficznego ukształtowania działań i kierunków rozwoju polskiej polityki energetycznej.

(mgr Cezary Jóźwiak  - Systemy ochrony Bazy Paliw Płynnych Naftoport) Innym źródłem wiedzy w kontekście budowania systemu ochrony dla Terminalu Gazowego w Świnoujściu może być wykorzystanie doświadczeń z Bazy Paliw Płynnych Naftoport w Gdańsku. Funkcjonujący tam systemu ochrony wykazuje daleko idącą niezawodność, a wprowadzone procedury są przestrzegane. Istotna dla bezpieczeństwa jest efektywna współpraca między instytucjami odpowiedzialnymi za szeroko rozumiane bezpieczeństwo publiczne. Na terenie Nafoportu w Gdańsku funkcjonują systemu ochrony zarówno oparte na ludziach jak i systemy wykorzystujące technikę.

(dr Krzysztof Gorazdowski - Prawne aspekty infrastruktury krytycznej) Ustawa  z dnia 26 kwietnia 2007r. o zarządzaniu kryzysowym jest dla organów władzy podstawowym narzędziem ochrony infrastruktury krytycznej. Niestety użyte w niej definicje i pojęcia mogą być wieloznacznie rozumiane na płaszczyźnie prawnej. Dlatego też ustawodawca powinien dbać o poprawność legislacyjną przyjętych definicji. Brak dostatecznej określoności przepisu jego nieprecyzyjność, wieloznaczność, szeroki zakres interpretacyjny zawsze powoduje niepewność adresatów normy prawnej co do ich praw i obowiązków.

(dr hab. Waldemar Zubrzycki - Bezpieczeństwo polskich obszarów morskich i wybrzeża RP w kontekście zagrożeń terrorystycznych)

Choć RP nie należy do krajów o najwyższym zagrożeniu terrorystycznym, istnieją szczególne przesłanki i czynniki sprzyjające działalności terrorystycznej w Polsce. Wybudowany terminal gazowy w Świnoujściu w związku z jego parametrami, umiejscowieniem i strategiczną rolą, może należy do potencjalnych celów tego typu aktywności. W Polsce istnieje rozbudowany, choć posiadający luki, system przewidywania i zapobiegania zagrożeniom terrorystycznym.

(dr inż. Józef Dobrowolski, mgr inż. Monika Andrzejewska – Bezpieczeństwo transportu gazów LNG I LPG statkami morskimi. Bezpieczeństwo i mity)  W mediach i wśród opinii publicznej funkcjonuje wiele mitów dotyczących wybuchów statków-gazowców, które miałyby mieć moc porównywalną do wybuchów bomb atomowych. Znajomość podstawowych właściwości gazów LNG i LPG oraz dotychczasowe doświadczenie zaprzeczają prawdziwości takich tez.  Dla utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa kluczowe jest przestrzeganie zasad transportu i manipulacji ładunkowych na gazowcach. Zawczasu trzeba również budować scenariusze możliwych uszkodzeń zbiorników z ciekłym gazem i potencjalnych efektów tych awarii.

 

(kom. Mirosław Mućka – Siły i środki jednostek i komórek antyterrorystycznych Policji w przypadku prowadzenia operacji w trakcie wystąpienia incydentu terrorystycznego w Polsce) Biuro Operacji Antyterrorystycznych zajmuje w strukturach KGP szczególną rolę. Do jego najważniejszych zadań należy prowadzenie działań bojowych oraz rozpoznawczych, zmierzających do likwidowania zamachów terrorystycznych oraz prowadzenie działań wymagających użycia specjalistycznych sił i środków lub stosowania specjalnej taktyki działania. Biuro wykonuje zadania specjalnej jednostki interwencyjnej, o której mowa w decyzji Rady Europejskiej3 z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie usprawnienia współpracy pomiędzy specjalnymi jednostkami interwencyjnymi państw członkowskich Unii Europejskiej w sytuacjach kryzysowych

 

(gen. bryg. pil. Tadeusz Mikutel – Bezpieczeństwo Gazoportu – potencjalne możliwości wykorzystania sił i środków 1 SLT w systemie reagowania kryzysowego) W systemie bezpieczeństwa swoistą rolę odgrywa także 1. Skrzydło Lotnictwa Taktycznego jest jednostką wojskową wchodzącą w skład Sił Powietrznych. Do głównych zadań 1 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego należy obrona powietrznych granic kraju, a także wsparcie wojsk lądowych oraz współdziałanie z Marynarką Wojenną. Żołnierze jednostek podległych skrzydłu: 12 BLot, 21 BLotT, 22 BLot, 23 BLotT, 41elt oraz 14 brl biorą udział w wielu ćwiczeniach taktyczno - bojowych organizowanych w kraju i za granicą. Trzeba podkreślić, że istnieją ograniczenia prawne, czasowe, przestrzenne, i sprzętowe użycia lotnictwa w operacjach antyterrorystycznych na morzu.

 

(kmdr por. Mieczysław Rybak – Zagrożenia militarne w rejonie Gazoportu w Świnoujściu)  Zagrożenie na kierunku morskim to najczęściejatak przy użyciu szybkich łodzi motorowych, przy użyciu broni minowej, celowe zagrożenia kolizyjne w portach morskich, zaś zagrożenie z kierunku lądowego to zamach bombowy, użycie broni palnej.Najefektywniejszym sposobemprzeciwdziałania zagrożeniom jest Zbudowanie Zintegrowanego Systemu Rozpoznawczego sieciocentrycznego, określenie wystarczającej strefy bezpieczeństwa wobec okrętów i ochranianych statków i utworzenie specjalistycznych grup kontrolnych „Boarding Team”.

(Andrzej Alisz – Międzynarodowy kodeks ochrony statków i obiektów portowych) Stosunek opinii międzynarodowej do bezpieczeństwa na wodach i portach morskich podlega ciągłej zmianie, a co za tym idzie zmienia się także podejście do tworzenia prawa mającego na celu zwiększenie bezpieczeństwa przewożonych drogą morską osób i ładunków oraz obiektów portowych. Należy dokładnie przeanalizować postanowienia najważniejszych międzynarodowych aktów prawnych regulujących tę problematykę oraz koncepcję ochrony żeglugi i portów morskich określoną w ustawie.

 

(Andrzej Miluch – Wymagania prawne dla terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu w zakresie opracowania i wdrożenia systemu bezpieczeństwa jako elementu zapobiegania poważnej awarii przemysłowej oraz ograniczenia skutków takiej awarii dla ludzi i środowiska) Ustawodawca nałożył szczególne obowiązki dla prowadzących tzw. zakład o dużym ryzyku – obowiązki te wynikają z ustawy Prawo ochrony środowiska. W zakresie nadzoru nad funkcjonowaniem Zakładów Zwiększonego Ryzyka i Zakładów Dużego Ryzyka obowiązki spoczywają na Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska.

(Mariusz Sikora i dr Tomasz Czapiewski – Bezpieczeństwo Terminalu LNG dla lokalnej opinii publicznej)  Dla bezpieczeństwa Terminalu bardzo ważne jest odpowiednie kształtowanie także otoczenia społecznego projektu. W tym konkretnym przypadku prowadzony jest zasługujący na pochwałę dialog społeczny. Uwzględnia on wyniki badań opinii publicznej oraz bezpośrednie spotkania z interesariuszami prowadzonymi według szczególnych zasad. Uzyskane opinie przełożoną się w najbliższej przyszłości na konkretny plan działania.

 

(por. Marek Kuźnicki – Rola i zadania Centrum Antyterrorystycznego ABW) ABW ma szczególne zadania w aspekcie uzyskiwania, przetwarzania i gromadzenia informacji o zagrożeniach. Istnieje wypracowany sposób informowania właściwych podmiotów o zagrożeniu, w tym terrorystycznym, współpracę służb w zakresie zwalczania terroryzmu, w tym w ceberprzestrzeni. Centrum Antyterrorystyczne Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest jednostką koordynacyjno-analityczną w zakresie przeciwdziałania terroryzmowi i jego zwalczania. CAT funkcjonuje w systemie całodobowym 7 dni w tygodniu. Służbę w nim pełnią, oprócz funkcjonariuszy ABW, oddelegowani funkcjonariusze, żołnierze i pracownicy m.in. Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Celnej. Istotą systemu funkcjonowania CAT ABW jest koordynacja procesu wymiany informacji między uczestnikami systemu ochrony antyterrorystycznej, umożliwiająca wdrażanie wspólnych procedur reagowania w przypadku zaistnienia jednej z czterech kategorii zdefiniowanego zagrożenia.

 

(ppłk Olaf Werner – Współdziałanie Wielonarodowego Korpusu Północno – Wschodniego ze służbami ratunkowymi w wypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej na terenie Gazoportu) Korpus to międzynarodowy związek taktyczny NATO składający się z formacji stacjonujących na terenie Danii, Niemiec i Polski. Siedziba Dowództwa i Sztabu Korpusu znajduje się w Szczecinie. W skład Korpusu wchodzi m.in. 12 Dywizja Zmechanizowana ze Szczecina. Do zadań Korpusu należy w szczególności podejmowanie działań wynikających z artykułu 5. Traktatu Waszyngtońskiego, czyli wspólna obrona na przypadek agresji.

 

MULTIDYSCYPLINARNOŚĆ Zapewnienie bezpieczeństwa tak złożonemu projektowi jak budowa i funkcjonowanie Terminalu Gazowego w Świnoujściu wymaga wykorzystania wiedzy z wielu obszarów nauki, zarówno nauk ścisłych, technicznych czy społecznych.

KOORDYNACJA Kompetencje w obszarze bezpieczeństwa publicznego w polskim modelu ustrojowym są rozdzielone między liczny katalog instytucji. Nie ma możliwości skutecznego zapewnienia bezpieczeństwa bez harmonijnego systemu wymiany informacji i współpracy oraz koordynowania działań w najważniejszych momentach.

PRZEWIDYWANIE Zagrożenie terrorystyczne ma dynamiczny charakter i konieczna jest nieustanna praca, która pozwoli przewidzieć modyfikacje metod, środków oraz celów działania organizacji o tego typu charakterze.

INKORPOROWANIE DOŚWIADCZEŃ Terminal gazowy jest pierwszą taką inwestycją na obszarze Polski. Jej wyjątkowy charakter nie wyklucza jednak możliwości czerpania wiedzy z doświadczeń analogicznych projektów (czy to na obszarze innych krajów – terminal GATE w Holandii czy zbliżonych charakterystyką – Naftoport w Gdańsku)

PRECYZJA I SPÓJNOŚC USTAWODAWSTWA W dziedzinie bezpieczeństwa publicznego istniejące ustawodawstwo nie zawsze odpowiada potrzebom skutecznego i efektywnego działania. Istnieje problem luk w ustawodawstwie, nieprecyzyjnych definicji oraz braku spójności między różnymi aktami prawnymi w dziedzinie bezpieczeństwa.